
آسیبشناسی صندوقهای نیکوکاری در ایران
صندوقهای نیکوکاری از سال 1391 در ایران راهاندازی شدهاند و تاکنون 13 صندوق نیکوکاری در بازار سرمایۀ کشور ثبت شده و فعالند. غالباً مدل این صندوقها را برگرفته از مدل صندوقهای وقفی در دیگر کشورهای جهان شناسایی میکنند در حالی که شاید بتوان اظهار داشت مدل این صندوق، ترکیبی است از مدل انواع صندوقهای نیکوکاری در جهان. گرچه صندوقهای نیکوکاری سابقۀ اندکی در ایران دارند اما این صندوقها سالیان متمادی در کشورهای دیگر حضور داشتهاند و مفهوم سرمایهگذاری اجتماعی نیز چندین سال است که به یک فرهنگ در کشورهای توسعه یافته مبدل شده. کلیساها، دانشگاهها، مدارس، مساجد، بیمارستانها، مؤسسات خیریه و هرجایی که مرتبط با امور خیریه میباشد، از ساختار چنین صندوقهایی استفاده شده است. در کنار ویژگیهای متعددی که این صندوقها دارند، 3 ویژگی اصلی صندوقهای نیکوکاری در سطح جهان که آنها را با صندوقهای نیکوکاری در ایران متفاوت نموده است عبارتند از: 1- عدم ثبت آنها نزد نهاد ناظر بازار سرمایه (معمولاً نزد نهاد متولی مؤسسات خیریه ثبت میشوند)؛ 2- تعداد ارکان اندک و ساختار ساده؛ 3- اعطای معافیت مالیاتی هم برای اعطا کننده و هم برای دریافت کننده این گزارش ابتدا به مفاهیم سرمایهگذاری اجتماعی اشاره نموده و نهادها و ابزارهای به کار رفته در این مفهوم را شناسایی کرده، سپس به انواع صندوقهای نیکوکاری در سطح جهان پرداخته و در نهایت ضمن بررسی عملکرد صندوقهای نیکوکاری، موانع و محدودیتهای توسعۀ صندوقها را آسیبشناسی کرده و پیشنهادهایی برای رفع این موانع ارائه نموده است.