استاندارد کردن و ساده‌سازی فرآیندها برای امنیت و سلامت بازارهای سرمایه امری حیاتی است. زیرساخت های بازار مالی نقشی برجسته و منحصربه فرد در سیستم مالی و در سطح اقتصاد ایفا می کند. عبارت زیرساخت‌های بازار مالی به سیستم پرداخت، سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار، سیستم تسویه اوراق، انبار تجاری و طرف معامله مرکزی اشاره دارد. این زیرساخت‌ها، پایاپای، تسویه و ثبت تراکنش‌های پولی، پرداخت اوراق و قراردادهای مشتقه را بر عهده دارند. زیرساخت های امن و کارای بازارهای مالی در ارتقای ثبات مالی و همچنین رشد اقتصادی نقش مؤثری دارند، ریسک را متمرکز می‌کنند و چنانچه درست مدیریت نشوند، خود عامل ایجاد شوک‌های مالی خواهند شد. یکی از مهمترین زیرساخت‌هایی که باید در بازار سرمایه وجود داشته باشد، پایاپای و تسویه معاملات است. مدل‌های مختلف، تحت سامانه‌های متفاوتی برای پایاپای و تسویه در بازارهای سرمایه جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر مدل‌‌های تحویل در برابر پرداخت مورد توجه سامانه های پایاپای و تسویه قرار گرفته است و طرف معامله مرکزی نیز در این فرآیند نقشی اساسی بر عهده دارد که به کارگیری آن، کارآیی و امنیت بازارهای سرمایه را در پی خواهد داشت. استفاده از این سامانه‌ها نیازمند ایجاد زیرساخت و ملزومات نرم است که برای اصلاح و حرکت به سمت آن نیاز است تا زمینه‌های آن ایجاد گردد. در این گزارش با مروری بر نظام پایاپای و تسویه در برخی از کشورها و ایران به نکات اصلاحی در رابطه با آن اشاره می‌شود.