
اوراق حق تقدم
برخی بانک ها سپرده سرمایهگذاری خاصی دارد که طبق آن، بانک افزون بر پرداخت مبلغ سود علیالحساب، به سپردهگذاران امتیاز استفاده از تسهیلات مسکن نيز تعلق مي گيرد. سپردهگذار میتواند از تسهیلات فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک یا دیگر تسهیلات بانک متناسب با امتیاز خود استفاده کند. کما اینکه میتواند این امتیاز را به صورت مجانی یا در مقابل دریافت عوض به دیگری واگذار کند. حق تقدم تسهیلات را میتوان به دو حالت تقسیمبندی نمود؛
الف) حق تقدم تسهیلات در سپرده های سرمایه گذاری
بانک ها در ضمن سپرده های سرمایه گذاری که بر اساس عقد وکالت است، می توانند به سپرده¬گذاران امتیاز استفاده از تسهیلات بانکی را بدهند که این موضوع منافاتی با عقد وکالت ندارد. سپرده گذاران امتیار خود را می تواند به افراد دیگر در قالب بیع یا صلح واگذار نمایند.
ب) حق تقدم تسهیلات در سپرده های قرض الحسنه
در سپرده های قرض الحسنه چنانچه حق تقدم تسهیلات به صورت صریح یا به صورت تبانی در «حساب سپرده قرضالحسنه ممتاز» شرط شده باشد، قرارداد سپرده به قرارداد ربوی تبدیل میشود. همچنین اگر اعطای اوراق حق تقدم تسهیلات قرضالحسنه، به صورت صریح یا به صورت تبانی در «حساب سپرده قرضالحسنه ممتاز» شرط نبوده و اعطای آنها، امتیاز اختیاری از طرف بانک باشد، گرچه اشکال ربا به صورت علمی از بین میرود، اما در مقام اجرا و عمل ماهیتی نزدیک به صورت ربا پیدا میکند و کنترل آن مشکل است.
قابلیت ابطال حق تقدم تسهیلات
در صورتی که دارنده حق تسهیلات از حق خود استفاده ننماید، این حق قابل ابطال خواهد بود و در نتیجه عودت وجه پرداختی بابت خرید آن صحیح است.