
تسویه چند مرحله ای
توضیحات:
تسویه چندمرحلهای یکی از روشهای تسویه در بورسهای کالایی میباشد. در این روش تسویه، طرفین تعهد میکنند که وجه قرارداد متناسب با میزان تحویل کالا بر اساس شرایطی که در ابتدا بین آنها توافق میگردد، پرداخت شود.
تسویه چندمرحلهای میتواند در دو قالب طراحی شود که از نظر فقهی صحیح میباشند:
- تعهد به بیع: در این حالت، طرفین توافق مینمایند که معاملات مشخصی را در زمانهای معینی در آینده منعقد سازند. نوع معاملاتی که در آینده منعقد میشود باید در ابتدا بین آنها تصریح شود و احکام خاص هر کدام از انواع بیع میبایست رعایت شود. در این حالت، واگذاری موقعیت تعهدی به شخص ثالث بلامانع است.
- صلح: در این حالت، توافق بر کل معامله بین طرفین در همان ابتدا منعقد میشود و بر مبنای عقد صلح، طرفین توافق مینمایند طبق زمان بندی مشخصی نسبت به تحویل و دریافت مقدار معینی کالا و وجه قرارداد اقدام نمایند. در این حالت، هر کدام از طرفین مصالحه میتوانند قبل از سررسید طلب خود را در قالب بیع دین بفروشند. بر این مبنا، میتوان گفت تسویه چندمرحلهای، روشی از تسویه است که در آن، طرفین نحوه پرداخت وجه قرارداد متناسب با میزان تحویل کالا بر اساس شرایط مندرج در اطلاعیۀ مناقصه را با یکدیگر صلح میکنند.
در صورتی که یک یا هر دو طرف در فرآیند تسویه چندمرحلهای به بخشی از تعهدات خود عمل ننمودند، از بین رفتن کل یا بخشی از توافق بستگی به شرایط قرارداد که در ابتدا تعیین میشود دارد.