

موضوع شناسی اسناد خزانۀ متعارف و اسناد خزانه اسلامی
در اقتصادهای متعارف از اوراق قرضه دولتی بهویژه اسناد خزانه برای تأمین کسری بودجه دولتها استفاده میشود. این اوراق جهت تأمین مالی نیازهای مالی مختلف دولت منتشر شده، کمترین ریسک را در میان اوراق بهادار داشته و عموماً قابلیت خریدوفروش آن در بازار ثانویه وجود دارد. معمولاً خزانهداری هر کشور در کنار سایر وظایف و مسئولیتها، مدیریت بدهی کشور را نیز بر عهده دارد. هدف اولیه استراتژی مدیریت بدهی خزانهداری این است که نیازهای مالی دولت را با کمترین هزینه در طول زمان تأمین کند. از سوی دیگر مهمترین ابزار در دست بانک مرکزی برای اعمال سیاست پولی اوراق دولتی است که با مداخله در بازار با عملیات انبساطی و انقباضی، بر نرخ بهره اقتصاد، عرضه پول، نرخ تورم و میزان تقاضای کل اثر میگذارد. اگر بازار بدهی بهاندازه کافی عمیق باشد و سایر سیاستهای کلان ازجمله سیاست مالی و مدیریت تعهدات و بدهیهای دولت نیز از هماهنگی لازم برخوردار باشند. کارایی و اثربخشی سیاست پولی میتواند به ثبات اقتصادی و مالی جامعه کمک کند. با توجه به ویژگیهای خاص اوراق خزانه دولتی و گستردگی کارکردهای بالقوه آن، این ابزار در اقتصاد متعارف با اقبال فراوانی مواجه شده و در اکثر نقاط دنیا معمولاً بخش قابلتوجهی از بازار بدهی را تشکیل میدهد.
با توجه به ربوی بودن اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی متعارف، لازم است ابزارهای مناسبی برای تأمین مالی نیازهای دولت طراحی شود. اسناد خزانه اسلامی ابزاری است که طی دهه اخیر برای تأمین مالی مخارج دولت به مرحله انتشار رسیده است. اسناد خزانه اسلامی میتواند جایگزین مناسبی برای اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه متعارف محسوب شود؛ دولتها بهوسیله این ابزار قادر خواهند بود بدهیهای معوقه خود به بانکها، سازمانها و نهادهای غیردولتی و پیمانکاران را پرداخت نمایند، همچنین این امکان برای بانک مرکزی وجود دارد با ورود به این بازار و خریدوفروش اسناد خزانه اسلامی به وظیفه محوری خود؛ یعنی کنترل و هدایت نقدینگی و اعمال سیاستهای پولی در قالب عملیات بازار باز عمل کنند. مضافاً اینکه طراحی و انتشار اسناد خزانه اسلامی و ایجاد بستر معاملات آن در بازار سرمایه، میتواند به عمقبخشی و رونق بازار اوراق بهادار اسلامی کمک شایانی نماید.
با توجه به تجربه انتشار اسناد خزانه اسلامی در تأمین مالی نیازهای مختلف دولت، شناسایی کارکردها و بررسی جنبههای فقهی و موضوع شناسانه و تبیین موارد و مصادیق گوناگون این اسناد، از اهداف کتاب حاضر محسوب میشود. در این کتاب، ابتدا به موضوعشناسی اسناد خزانه متعارف پرداخته شده و ضمن تبیین انواع اسناد خزانه، بیان ویژگیها و کارکردهای آن، ضرورت انتشار و سازوکار عملیاتی انتشار آن، ابعاد فقهی این اسناد مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در فصل بعد موضوعشناسی دقیقی از اسناد خزانه اسلامی (به عنوان جایگزین اسناد خزانه متعارف) ارائه شده که شامل تعریف اسناد خزانه اسلامی، انواع، ویژگیها و مشخصات، ارکان و سازوکار انتشار آن در کشور است. در پایان به تفصیل به بررسی و تحلیل ابعاد فقهی اسناد خزانه اسلامی پرداخته شده است.
http://mozooshenasi.ir/shop/product/موضوع-شناسی-اسناد-خزانه-متعارف-و-اسناد/