"مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی" که از زمان تأسیس سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران با عنوان "مدیریت مطالعات و بررسی‌های اقتصادی" تحت نظارت معاونت فنی و مطالعات اقتصادی و از سال 1382، با نام "مركز تحقیقات و توسعه بازار سرمایه" فعالیت می‌کرد، در سال 1385 در اجرای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با ایجاد سازمان بورس و اوراق بهادار به موجب مصوبه هیئت وزیران، در تشکیلات سازمان بورس و اوراق بهادار با عنوان "مدیریت پژوهش،توسعه و مطالعات اسلامی" به صورت مستقیم زیر نظر رئیس سازمان قرار گرفت.
در ابتدای فعالیت مدیریت پژوهش،توسعه و مطالعات اسلامی در ساختار مقام ناظر بازار سرمایه ایران ، علاوه بر انجام تحقیقات کاربردی و حمایت از تحقیقات بنیادین در صنعت اوراق بهادار ، انجام مطالعات اسلامی و فقهی درباره ابزارها و نهادهای مالی و برگزاری كمیته تدوین مقررات و آماده سازی مقررات پیشنهادی برای تصویب هیأت مدیره و شورای عالی بورس و اوراق بهادار نیز به برنامه‌های آن افزوده شد.
در اواخر سال 1395، متناسب با توسعه بازار سرمایه و نیازمندی بازار به نقش پژوهش در سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری این بازار، ساختار مدیریت تغییر کرد و از آن زمان با عنوان مرکز در قالب گروه‌های تخصصی در حوزه‌های بازارها، ابزارها و نهادهای مالی و آمار و تحلیل ریسک و نیز کمیته‌هایی مانند تخصص فقهی، راهبری پژوهش، شاخص، برنامه‌ریزی استراتژیک و کمیته کسب و کارهای دانش‌بنیان در بازار سرمایه همچنین کتابخانه و فصلنامه در راستای تحقق مأموریت تعریف شده برای آن مبنی بر "حمایت علمی و پژوهشی در زمینه‌های تخصصی از واحدهای سازمانی در جهت توسعه، پیشرفت و بهبود عملكرد آن‌ها" گام برداشته است.
توسعه تحقیقات كلان و كاربردی در بازار اوراق بهادار، ایجاد اطمینان از انطباق فعالیت‌های بازار اوراق بهادار با موازین شرعی، توسعه فرهنگ سهامداری و سرمایه‌گذاری در بازار اوراق بهادار، ارتقای سطح كمی و كیفی داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز محققین و تحلیلگران بازار اوراق بهادار و بهبود بستر تدوین و اصلاح و مقررات حاكم بر بازار اوراق بهادار از مهم‌ترین اهداف کلان پیش‌بینی شده برای این مرکز می‌باشد.